Góc review ẩm thực – Ẩm thực Nhật Bản – Có Gì Thú Vị Mà Cả Thế Giới đều Thán Phục?

Ẩm thực Nhật Bản là một đề tài được quan tâm đối với du khách thế giới, đặc biệt là thực khách đến từ châu Á. Nổi tiếng bởi sự cầu kỳ trong cách chế biến và bài trí từng món ăn, người Nhật luôn khiến chúng ta ngỡ ngàng với nét thanh tao, tỉ mỉ của họ. Hãy cùng Toidi tìm hiểu về văn hóa ẩm thực Nhật Bản nhé.

Giới thiệu về văn hóa ẩm thực Nhật Bản

Văn hóa ẩm thực Nhật Bản mang một nét rất riêng, rất độc đáo như chính con người xứ Phù Tang xinh đẹp. Không phải ngẫu nhiên mà văn hóa ẩm thực Nhật lại được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, chúng đại diện cho ẩm thực phương Đông. Nhìn chung, ta có thể kể đến hai điểm nổi bật sau đây.

1. Sự giao thoa của nhiều nền văn hóa

Điều đầu tiên phải kể đến, dù là đất nước nổi tiếng trong việc giữ gìn bản sắc truyền thống, ẩm thực Nhật lại là sự giao thoa đầy tinh tế giữa món Nhật, Trung Quốc và đồ ăn phương Tây. Gạo được sử dụng để chế biến hầu hết các món ăn Nhật, có bắt nguồn từ Đông Bắc Á; còn đậu phụ, đồ ngọt hay cá lên men được người Nhật học hỏi từ Trung Quốc và phát triển một cách sáng tạo hơn. Ẩm thực Nhật còn chịu ảnh hưởng từ các quốc gia phương Tây và biến hóa theo phương thức chế biến của họ, điển hình như Tempura, Korokke hay món thịt nướng Yakiniku.

2. Ẩm thực Nhật mang ý nghĩa về đời sống và tinh thần

Ẩm thực Nhật Bản thể hiện một nền văn hóa giàu cảm xúc và đời sống tinh thần phong phú của người Nhật. Mỗi món ăn đều mang ý nghĩa khác nhau, thể hiện mong muốn, lời chúc tốt lành đến với người thưởng thức. Đậu phụ dùng để chúc sức khỏe, rượu sake trừ tà và kéo dài tuổi thọ, tương tự như món tempura, trứng cá tuyết nướng lại thay cho ước mong gia đình đông đúc, tươi vui còn sushi cá tráp thể hiện sự sung túc thịnh vượng,… Ngoài ra, đa dạng ẩm thực theo mùa sao cho phù hợp với khí hậu, thời tiết là nét truyền thống của người Nhật. Mùa xuân, họ ăn nhiều cá shirouo và bánh sakura mocha. Mùa hè lại thiên về thực phẩm giải nhiệt cơ thể như lươn, cá tím nướng, đậu edamme, tào phớ, mỳ lạnh,… Mùa thu là mùa của bánh nama-gashi và khoai lang nướng. Còn mùa đông lại dành cho những món ấm nóng như lẩu, canh oden hay loại quả mang ý nghĩa mừng năm mới: quả quýt.

Đặc trưng của Ẩm thực Nhật Bản

Cùng tìm hiểu sâu vào đặc trưng trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản, từ cách chế biến, trình bày, cho đến các thưởng thức bữa ăn để phần nào cảm nhận được sự tỉ mỉ, tinh tế của họ.

1. Cách chế biến món ăn

Thứ nhất, người Nhật có thiên hướng lưu giữ trọn vẹn hương vị của thiên nhiên trong các món ăn, vì vậy đồ ăn tươi sống được ưa chuộng hơn cả. Khi chế biến đồ tươi sống, người Nhật tập trung vào việc đảm bảo sự sự tươi ngon cho tảo biển, tôm hay cá biển nên không sử dụng nhiều gia vị. Họ nhận thấy hải sản có nguồn dinh dưỡng tốt cho sức khỏe nên những món ăn như sashimi hay sushi được ưa chuộng hơn cả.

Thứ hai, mỗi món ăn trong nền ẩm thực Nhật Bản khi được chế biến đều tuân theo triết lý Tam Ngũ bao gồm 5 màu, 5 vị và 5 phương pháp nấu.

– 5 màu sắc: trắng, vàng, đỏ, xanh, đen để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.

– 5 vị: ngọt, chua, cay, mặn, đắng để kích thích vị giác, khứu giác, đem lại cảm giác ngon miệng.

– 5 phương pháp nấu: luộc, hầm, hấp, chiên, nướng.

Thứ 3, cách nêm nếm của người Nhật vô cùng độc đáo, họ sử dụng thứ tự của nguyên âm trong bảng chữ cái là sa – shi – su – se – so tương tự với đường – rượu – muối – giấm – nước tương/ đậu tương miso. Thứ tự nêm nếm này được nghĩ ra dựa trên phản ứng hóa học của các loại gia vị, từ đó quyết định hương vị của món ăn. Nếu cho gia vị vào thời điểm không phù hợp thì món ăn sẽ không đạt được độ ngon nhất định.

Thứ 4, khi chế biến, ngoài mục đích nấu món ăn “ngon” thì người Nhật còn rất để tâm đến khía cạnh “bổ dưỡng” và có ít calo. Từ xưa đến nay, họ vẫn đang áp dụng chế độ dinh dưỡng “ichi ju san sai” (có nghĩa là “một súp, ba món ăn với cơm”). Bữa ăn của người Nhật không thể thiếu những nguyên liệu chứa ít calo nhưng có lợi cho sức khỏe như mơ chua, rong biển, đậu nành hoặc thực phẩm chế biến từ đậu nành như tương miso.

Thứ 5, trưng bày đồ ăn sao cho hấp dẫn là yếu tố cần thiết tại các nhà hàng Nhật bản, vì vậy người ta nói “Người Nhật ăn bằng mắt”. Ẩm thực Nhật Bản mang tính thẩm mỹ, đề cao sự hài hòa, thanh nhã, trên bàn đảm bảo được yếu tố Tam ngũ như đã nói ở trên để có đủ màu sắc, hương vị và phong phú món ăn.

2. Cách thưởng thức bữa ăn

Thứ tự phục vụ món ăn

Trong ẩm thực Nhật Bản có thứ tự phục vụ và sắp xếp các món ăn nhất định. Bữa tối là bữa chính của người Nhật. Họ ăn trên cùng một bàn thấp, ngồi trên nệm tatami trải dưới sàn nhà. Bàn tiệc thường được bắt đầu bằng một chén rượu sake nóng. Món khai vị đầu tiên là sashimi tôm, cá ngừ, cà hồi,… trình bày trên khay gỗ. Lần lượt các món tiếp theo sẽ là súp miso; món chiên, nướng; sushi ăn kèm rau dưa và cuối cùng mới đến cơm.

Phép lịch sự trên bàn ăn

Ẩm thực Nhật Bản còn để lại dấu ấn bằng những văn hóa, quy tắc trong quá trình ăn uống.

Trước khi ăn

– Khi tham gia một bữa ăn, chủ nhà là người ngồi đầu tiên, sau đó họ sẽ sắp xếp chỗ ngồi cho khách mời. Bạn không nên thể hiện sự phản đối mà hãy vui vẻ ngồi theo sự sắp xếp của chủ nhà.

– Trước khi bắt đầu ăn, người Nhật sẽ nói câu “itadakimasu” như một lời cảm ơn đến động thực vật đã hy sinh vì bữa ăn này cũng như sự biết ơn gửi đến công sức của những người nông dân, ngư dân.

Trong bữa ăn

– Không trộn wasabi với nước tương, đúng theo văn hóa ẩm thực Nhật, wasabi sẽ được cho trực tiếp vào món ăn trước khi chấm tương.

– Không cắn đôi thức ăn.

– Không được lật ngửa nắp bát mà phải để úp xuống, đối với người Nhật, hành động lật nắp chứng tỏ người đó đã dùng bữa xong rồi.

– Không đưa đồ ăn lên quá cao, hành động này được coi là mất lịch sự.

– Không truyền thức ăn từ đũa này sang đũa khác.

Sau khi ăn

– Người Nhật sẽ nói “gochisosamadeshita” có nghĩa là “cảm ơn vì bữa ăn” để thể hiện sự tôn trọng với đầu bếp.

Xem thêm 1 số triết lý trong Văn Hóa Ẩm thực Nhật Bản trên wikipedia

III. Một số món ăn nổi tiếng trong ẩm thực Nhật Bản

1. Sushi

Sushi Nhật là món ăn lâu đời của người Nhật, có nguồn gốc từ Trung Quốc, đưa nền văn hóa ẩm thực Nhật Bản đến với thế giới. Món ăn này không thể thiếu trong mọi bữa ăn của người Nhật, đặc biệt vào những dịp lễ. Món ăn Nhật Bản nổi tiếng này có nhiều màu sắc và mùi vị khác nhau, nhưng nguyên liệu không thể thiếu là phần cơm được lên men với giấm. Sau đó, người Nhật kết hợp các thủy hải sản tươi sống như cá hồi, cá ngừ, bào ngư, hàu, tôm, trứng cá,… ăn cùng wasabi, dưa muối và chấm nước tương.

Địa chỉ ăn Sushi ngon:

Hokkaido

– Nhà hàng Sushikin, 7-18 Matsukaze-cho, Hakodate.

– Nhà hàng Oshokujidokoro Misaki, 236 Hizukacho, Shakotan-cho, Shakotan-gun.

– Nhà hàng Sushizen Honten, 27-2-10 Kita 1-jyo Nishi, Chuo-ku, Thành phố Sapporo.

Tokyo

– Nhà hàng Sushizanmai Bekkan, 4-10-6 Tsukiji, Chuo 104-0045, Tokyo.

2. Sashimi – Ẩm thực nổi tiếng Nhật Bản

Người Nhật đề cao hương vị tự nhiên của món ăn và rất thích hải sản, vì vậy sashimi trở thành “kiệt tác” trong nền ẩm thực Nhật Bản cho đến tận ngày nay. Với cách chế biến đặc biệt và khéo léo cùng chất lượng hải sản thượng hại, người Nhật giữ được hương vị tự nhiên của món ăn, không sử dụng gia vị để chế biến. Phổ biến nhất để làm sashimi là cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá nóc, tôm biển, mực, bạch tuộc,… được bài trí đẹp mắt. Củ cải trắng thái chỉ, tía tô và gừng hồng dùng để ăn kèm, giảm độ tanh. Thịt cá giữ được độ ngọt, dai, giòn, béo rất riêng.

Địa chỉ ăn Sashimi ngon:

Tokyo

– Nhà hàng Sukiyabashi Jiro (Ginza), 4-2-15 Tsukamoto Sogyo Bldg. B1F, Ginza, Chuo, Tokyo.

– Nhà hàng Ichibancho Teruya, 15-15 Ichibancho SA Bldg B1F, Chiyoda-ku, Tokyo.

– Nhà hàng Sushi Saito, 1-4-5 Roppongi 1F Ark Hills South Tower, Minato-ku, Tokyo.

3. Tempura

Cùng với Sushi, Tempura là món ăn nổi tiếng trong nền ẩm thực Nhật Bản. Món ăn được làm từ hải sản và rau, trộn với bột mỳ, nước, trứng, sau đó bọc ngoài bằng một lớp bột, đem đi chiên dầu. Tempura thường được chấm với nước sốt có vị ngọt hoặc nước tương, nước sốt trộn củ cải trắng, gừng băm nhỏ. Tempura được phục vụ ở cả những nhà hàng sang trọng, cho đến bữa ăn gia đình đầm ấm, đồng thời cũng là món ẩm thực đường phố Nhật Bản được du khách khắp nơi yêu thích.

Địa chỉ ăn Tempura ở Nhật Bản:

Asakusa

– Nhà hàng Aoi Marushin, 1-4-4, Asakusa, Taito-ku, Tokyo.

– Nhà hàng Nakasei, 1-39-13, Asakusa, Taito-ku, Tokyo.

Tokyo

– Nhà hàng Mikawa Zezan Kiyo, 1-3-1 Fukuju, Koto, Quận Tokyo.

– Nhà hàng Cucina Shige, 2 Chome-41-16 Ojima, Koto, Tokyo, Nhật Bản.

4. Lẩu Shabu-Shabu

Thịt bò Nhật Bản nổi tiếng thế giới vì độ thượng hạng, tươi ngon, cắt thái tỉ mỉ và chuyên nghiệp. Đây cũng là đồ nhúng chính trong món ăn nổi tiếng Nhật Bản – lẩu Shabu-shabu. Nước lẩu trong, ngọt thanh và nấu với các loại rau như nấm, bắp cải, rong biển,… Thực khách nên thưởng thức bằng cách nhúng thịt bò qua với nước lẩu sôi, vớt thịt lên khi còn hơi tái và chấm qua bát trứng sống để cảm nhận được độ mềm, béo, thơm của thịt.

Nhà hàng lẩu Shabu-shabu ngon ở Nhật:

Tokyo

– Quán Shabusen (Ginza), Tầng B2 và tầng 2 toà nhà Ginza Core, 5-8-20 Ginza, quận Chuo, Tokyo.

– Quán Matsugen, Tầng 1 toà nhà Hagiwara, 1-3 Hiro, quận Shibuya, Tokyo.

– Quán Seryna, 3-12-2 Roppongi, quận Minato, Tokyo.

5. Mỳ Soba

Mì Soba là món mì truyền thống trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản, được làm từ kiều mạch, có thể chế biến nóng hoặc lạnh tùy theo sở thích của người dùng. Mỳ soba sau khi được luộc chín sẽ nhúng qua nước lạnh rồi đặt trên một chiếc đĩa hình vuông, ăn cùng với tương đậu nành. Mỳ soba được biến tấu để ăn theo mùa, cũng đã chuyển thành đóng gói để trở thành thức ăn dân dã và tiện lợi cho người Nhật.

Mỳ soba tại Nhật có mặt ở hầu hết các hàng quán từ sang trọng đến quán rượu vỉa hè. Các món Soba đơn giản thông thường có giá khoảng 500 – 1000 yên (100,00 – 200,000 VND), còn nếu được chế biến công phu hơn sẽ có giá khoảng từ 1000 – 1500 yên (200,000 – 300,000 VND). Bạn còn có thể trải nghiệm “ăn đứng tại quầy” khi mua mì Soba tại máy bán hàng tự động ở Nhật.

6. Rượu Sake

Bên cạnh đồ ăn, thức uống cũng góp phần làm nền một nền ẩm thực Nhật Bản truyền thống và ý nghĩa. Nếu như Việt Nam có Nếp cái hoa vàng, Hàn Quốc nhâm nhi rượu Soju thì Sake được xem là “Quốc tửu của đất nước Nhật Bản”. Người bản địa uống Sake trong mọi bữa ăn hay các dịp lễ, đây không chỉ là thứ đồ uống nhâm nhi đưa miệng mà còn là cầu nối giữa con người với con người. Sake làm từ gạo lên men, có vị nhạt hơn rượu nếp Việt Nam, nhiều người nhận định rằng mùi vị của loại rượu này gần giống như vang nho. Ngoài ra, du khách nên uống thử Nigori – rượu Sake không qua lọc, có vị ngọt và màu trắng xốp như mây.

Ẩm thực Nhật Bản đã tạo nên một đặc sắc văn hóa, đưa tên tuổi của đất nước này đến với bạn bè thế giới. Ẩm thực cũng như chính con người Nhật Bản, luôn giữ được sự truyền thống, tỉ mỉ, cầu kỳ nhưng vẫn sáng tạo, đa dạng, thu nhận những tinh hoa để phát triển hơn. Du lịch Nhật Bản chắc chắn không thể bỏ qua food tour để thử hết đặc sản của đất nước mặt trời mọc này nhé.

Tổng 641 Lượt Xem